Mineral va kimyoviy o'g'itlar qishloq xo‘jaligida o‘simliklarning o‘sishi va hosildorligini oshirish uchun ishlatiladigan muhim agrotexnik vositalardir. Ular tarkibida o‘simliklarga zarur bo‘lgan ozuqa elementlari mavjud bo‘ladi. Quyida ular haqida batafsil ma’lumot beraman:

Mineral va kimyoviy o‘g‘itlar turlari:

1. Azotli o‘g‘itlar (N)

• Vazifasi: O‘simliklarning yashil massasini (barg, poya) ko‘paytiradi, oqsil sintezida muhim rol o‘ynaydi.

• Turlari:

  • Ammofos – fosfor ham bor.

  • Ammiakli selitra – tez ta’sir qiladi.

  • Karbamid (mochovina) – yuqori azot miqdoriga ega (46%).

2. Fosforli o‘g‘itlar (P)

• Vazifasi: Ildiz rivojlanishini kuchaytiradi, hosilning pishishini tezlashtiradi.

• Turlari:

  • Superfosfat – eng ko‘p ishlatiladigan tur.

  • Dvoynoy superfosfat – fosfor miqdori yuqori.

  • Fosforit un – uzoq muddatli ta’sir ko‘rsatadi.

3. Kaliyli o‘g‘itlar (K)

• Vazifasi: O‘simlikning sovuqqa, kasalliklarga va qurg‘oqlikka chidamliligini oshiradi.

• Turlari:

  • Kaliy xlorid – eng arzon, ammo ba’zi ekinlarga zararli bo‘lishi mumkin.

  • Kaliy sulfat – xlorni yoqtirmaydigan ekinlar (meva, kartoshka) uchun yaxshi.

4. Mikroelementli o‘g‘itlar

• Elementlari: Bor (B), Rux (Zn), Marganets (Mn), Mis (Cu), Molibden (Mo) va boshqalar.

• Foydasi: O‘simlikda fermentlar faoliyatini tartibga soladi, o‘sishni muvozanatlashtiradi.

Foydalanish usullari:

• Tuproqqa aralashtirish – asosiy usul.

• Yaproqqa purkash – mikroelementlar uchun samarali.

• Sug‘orish orqali berish (fertigatsiya) – issiqxonalarda qo‘llaniladi.