🪴 Tok ko‘chatlari haqida umumiy ma’lumot:

🔹 Tok (Vitis vinifera) — Uzum:

Tok — iliq iqlimni yaxshi ko‘radigan, ko‘p yillik mevali o‘simlik. U uzum yetishtirish uchun asosiy manba hisoblanadi. Ko‘chatlar ildiz mevali yoki payvandlangan holatda bo‘lishi mumkin.

🌱 Tok ko‘chatining turlari:

Tok ko‘chatlari ko‘plab navlarga bo‘linadi, ular maqsadiga qarab tanlanadi:

🍇 1. Stol navlari (yeyiladigan uzum):

• Xusayni

• Toifi

• Rizamat

• Yangi guruchli

🍷 2. Texnik navlar (vino va sharbat uchun):

• Isabella

• Kaberne Sovinyon

• Saperavi

🧊 3. Quritiladigan navlar:

• Sultoni

• Kishmish

📆 Tok ko‘chatlarini ekish va parvarish qilish:

📌 Ekish vaqti:

• Bahorda (mart–aprel) yoki kuzda (oktabr–noyabr) ekish tavsiya etiladi.

📍 Ekish chuqurligi:

• Ko‘chat ildizi 40–50 sm chuqurlikda joylashtiriladi.

📐 Masofa:

• Ko‘chatlar orasida 2.5–3 metr oraliq qoldiriladi (satrlar orasida ham shuncha).

🌿 Parvarish qilish:

💧 Sug‘orish:

• Bahorda har 10–15 kunda bir marta sug‘oriladi.

• Meva davrida ko‘proq suv kerak bo‘ladi.

✂️ Butalash va kesish:

• Har yili qishda yoki bahor boshida shoxlar qisqartiriladi, keraksiz novdalar olib tashlanadi.

🪱 Zararkunandalarga qarshi kurash:

• Tok ko‘chatlari o‘rgimchakkanalar, un kasalligi (oidium), chiriyotgan singari zararlarga qarshi doimiy kuzatilib, zarur hollarda fungitsidlar bilan ishlanadi.

🍇 Uzumning foydalari:

• Immunitetni oshiradi

• Qon aylanishini yaxshilaydi

• Antioksidantlarga boy

• Quritilgan uzum (mayiz) ham foydali