ез етилувчан думбали қўйлар зотини яхшилаш, ҳар бир зотнинг генофондини сақлаш ва фойдаланиш гўшт ва ёғ ишлаб чиқаришда муҳим аҳамиятга эга.

Жайдари қўйлар. Бу зот қадимий, маҳаллий зот бўлиб, Ўзбекистонда кўп йиллардан бери урчитилиб келинмоқда, республикамизнинг барча ҳудудларида тарқалган.

Жайдари қўйлар нисбатан йирик, танаси бироз қисқа, думбаси катта, кенг, оёғи баланд эмас, совлиқлар ва кўпинча қўчқорлари шохсиз, айрим қўчқорларни кичкина шохи бор. Қулоқлари катта, осилган, ранги асосан қора, қисман сариқ рангда бўлади.

Қўйларнинг тирик вазни 1,5 ёшида 42–56 кг, 2,5 ёшида 40–60 кг, 3,5 ёшида 48–73 кг. ни ташкил қилади. Жунининг узунлиги билан Ҳисори қўйлардан фарқ қилади.

Ҳисори зотли қўйлар. Бошқа қўйлардан думбасининг катталиги, шакли ва ташқи кўриниши, жун қалинлиги, типи ва айрим морфологик белгилари билан фарқ қилади. Улар катта, баланд бўйли, оёғи тикка, мустаҳкам, юзи чўзиқ ва қабариқ дўнгбурунли, қулоқлари узун, суяги мустаҳкам қўпол эмас, танаси узун, бўйни ингичка, юқа, боши кичкина.

Совлиқларнинг тирик вазни 1,5 ёшида 45–90 кг, 2,5 ёшида 53–95 кг, 3,5 ёшида 56–100 кг.

Қўчқорлари эса 1,5 ёшида 65–100 кг, 2,5 ёшида 88–112 кг, 3,5 ёшида 88–115 кг, 4,5 ёшлигида ва ундан каттаси 95–123 кг. ни ташкил қилади.

Жуни дағал, 67 фоизи қора ва қўнғир, 24 фоизи эса жигаррангда бўлади.