АРТЕЗИАН ҚУДУҒИ

АРТЕЗИАН ҚУДУҒИ — артезиан сувлари чиқадиган бурғи қудуғи. Ер ости сувларидан халқ хўжалигида фойдаланиш мақсадларида қазилади. Артезиан қудуғи артезиан сувли қатламнинг жойлашиш чуқурлигига қараб айрим ҳолларда 3000 — 5000 м га етиши мумкин. Ичимлик сув олиш, яйловларни сув билан таъминлаш, ерларни сугоришда асосан 500 — 1000 м гача чуқурликдаги сувлар ўзлаштирилган. Чуқур Артезиан қудуғи минерал, термал ёки саноатда хом ашё сифатида ишлатиладиган артезиан сувларини чиқариш учун қурилади. Артезиан қудуғидан сув сарфига қараб турли усулларда чиқарилади; ё ўзи отилиб чиқади ёки АТН, НА, ВП, ЭЦВ ва ш. к. маркали турли артезиан насосларидан фойдаланилади. Артезиан қудуғининг асосий элементлари: махсус шурфга цемент қоришмаси б-н мустаҳкам ўрнатилган кондукторйўналтирувчи қувур; сув тўпловчи қувурлар; тиндиргич. А. қ. оғзида сув сатҳини аниқлайдиган ва таркибини текшириш учун намуна оладиган, сув сарфини ўлчайдиган ва тартибга соладиган мосламалар ўрнатилади. Сугоришда фойдаланиладиган Артезиан қудуғининг сув бериши 50, баъзан эса 100 л/с гача етади. Ўрта Осиёда 25 мингдан ортиқ Артезиан қудуғи қазилган. Унинг 5000 га яқинидан сув ўзи отилиб чиқади. Ўзбекистонда 10046 артезиан ва дренаж қудуқлари бор.